दिनेश पाण्डे !
पाल्पा, माघ ११ – सिद्धार्थ राजमार्ग अन्तर्गत बुटवल–पाल्पा खण्डमा निर्माणाधीन सिद्धबाबा सुरुङ मार्गको मुख्य सुरुङको ब्रेकथ्रु आज (शुक्रबार) औपचारिक समारोहकाबीच सम्पन्न भएको छ। सुरुङ खन्ने यो महत्वपूर्ण उपलब्धिले सुरुङमार्ग परियोजनालाई नयाँ चरणमा पुर्याएको छ, जसले स्थानीय बासिन्दा र यात्रुहरूलाई दशकौँदेखि भोग्दै आएको पहिरोको जोखिमबाट मुक्ति दिलाउने अपेक्षा गरिएको छ।
प्रधानमन्त्रीको सम्बोधन र उत्सव प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भर्चुअल माध्यमबाट कार्यक्रममा सम्बोधन गर्दै सिद्धबाबा सुरुङ मार्गलाई राष्ट्रिय गौरवको आयोजना भन्दै यसले नेपालमा सुरक्षित यातायात र पूर्वाधार विकासमा नयाँ आयाम थप्ने बताए। सम्बोधनपछि १.८ मिटर बाँकी रहेको सुरुङ खन्ने अन्तिम कार्य प्राविधिक टोलीले विष्फोट गराएर सम्पन्न गर्यो।
प्रधानमन्त्री ओलीले सुरुङ मार्ग निर्माणले पहिरोका कारण बस दुर्घटना, सवारी साधनको अवरोध, र यात्रुहरूका जोखिमपूर्ण यात्राहरूको अन्त्य हुने विश्वास व्यक्त गरे। “सुरुङ बनेपछि बुटवल, पाल्पा, पोखरा लगायतका क्षेत्रहरूमा सुरक्षित र सहज यात्रा सम्भव हुनेछ,” उनले भने। यससँगै उनले छोटो समयमै यो उपलब्धि दिलाउने चिनियाँ निर्माण कम्पनी चाइना स्टेट कन्स्ट्रक्सन इन्जिनियरिङ कर्पोरेसनलाई धन्यवाद दिए।
समारोहमा उच्चस्तरीय सहभागिता औपचारिक समारोहमा उपप्रधानमन्त्री प्रकाशमान सिंह, विष्णुप्रसाद पौडेल, भौतिक पूर्वाधार मन्त्री देवेन्द्र दाहाल, लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री चेतनारायण आचार्य, र नेपालका लागि चीनका राजदूत चेन सोङसहित थुप्रै विशिष्ट व्यक्तित्वको उपस्थिति थियो। सहभागीहरूले खुसीयाली मनाउँदै परियोजनाको प्रगतिलाई उत्साहजनक भने।
सुरुङ मार्ग र यसको महत्व ११२६ मिटर लामो मुख्य सुरुङ पाल्पाको दोभान क्षेत्रबाट सुरु भएर सिद्धबाबा मन्दिरको दक्षिण भागमा अन्त्य हुन्छ। मुख्य सुरुङ खन्ने कार्य सिद्धबाबा मन्दिरतर्फबाट ६१० मिटर र तिनाउ जलविद्युत आयोजनातर्फबाट ४७७.२ मिटर गरी दुवैतर्फबाट गरिएको हो। परियोजनाका प्रमुख कृष्णराज अधिकारीका अनुसार सुरुङमार्गको भौतिक प्रगति हालसम्म ४०.१८ प्रतिशत र वित्तीय प्रगति ३९.९ प्रतिशत रहेको छ।
सुरुङमार्ग निर्माण ७ अर्ब ३४ करोड २१ लाख रुपैयाँको लागतमा सम्पन्न हुँदैछ। परियोजना सन् २०२७ (२०७८ साल) सम्म निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्यसहित अगाडि बढाइएको हो।
सुरुङको अतिरिक्त संरचना र सुरक्षा उपाय सुरुङमार्गको निर्माणमा रक सेड, स्लोप प्रोटेक्सन, रक फल ब्यारियर, र सुरुङभित्रको विद्युतिकरण, भेन्टिलेसन, र नाली निर्माणको काम समेत गरिनेछ। हाल बाहिरी भागमा १,४९५ वर्गमिटर रक सेड निर्माण गरिएको छ भने थप सुरक्षात्मक संरचनाहरू पनि बनाउने काम अघि बढेको छ।
सुरुङ मार्ग सञ्चालनमा आएसँगै यात्रुको जोखिम न्यूनीकरण मात्र नभई, सडक मर्मतसम्भार खर्च पनि उल्लेख्य रूपले घट्ने विश्वास गरिएको छ। बुटवलतर्फको चिडियाखोलादेखि पाल्पातर्फको ५६० मिटर सडक स्तरोन्नति गर्ने काम पनि परियोजनाअन्तर्गत अघि बढाइएको छ।
अध्ययन र पहिरोको जोखिम यस क्षेत्रमा स्विस कन्सल्ट्यान्ट आईटीईसीओ–एएफले आठ वर्षअघि गरेको भौगर्भिक अध्ययनले सिद्धबाबा क्षेत्रमा सडक निर्माणमा अत्यधिक पहिरोको जोखिम औंल्याएको थियो। अध्ययनले यसै खण्डमा सुरुङ निर्माण गर्न सुझाव दिएको थियो।
भविष्यको योजनाः सुरक्षित यात्रा र विकासको मार्ग अब मुख्य सुरुङको ब्रेकथ्रुपछि लाइनिङ, पेभमेन्ट ढलान, र गाडी चल्ने क्षेत्र निर्धारणको काम गरिनेछ। २०८३ चैतसम्म निर्माण सम्पन्न गरी सञ्चालनमा ल्याउने योजना रहेको छ।
सिद्धबाबा सुरुङ मार्गको पूर्ण सञ्चालनले बुटवल–पाल्पा क्षेत्रको यातायात व्यवस्थापनलाई सहज बनाउनुका साथै पर्यटन र आर्थिक गतिविधिमा समेत टेवा पुर्याउने अपेक्षा गरिएको छ।
